Wie zijn wij? Is een serie waarin de buurtverbinders inwoners interviewen in de kerkdorpen, buurtschap Rijkevoort – de Walsert en Bronlaak. Dit is het eerste interview.
In de serie: wie zijn onze inwoners zijn we in gesprek met Harry van de Mortel. Harry woont samen met zijn vrouw Huberiet in Sint Anthonis.
Het is 31 juli 2020. Harry komt op de fiets en ziet eruit als een Fransman, draagt een mooie hoed, het is 31 graden en we wanen ons in Zuid-Frankrijk.
In dit interview staat de ervaring van Harry als slechthorende beschreven. Het was een heel boeiend gesprek.
We laten Harry vertellen en beginnen bij het begin;
Harry is geboren en getogen in Sint Anthonis. Hij is 72 jaar en de jongste in een gezin met 10 kinderen. Zijn ouders zijn in 1926 getrouwd en gingen wonen in de Molenstraat. Daar had zijn vader een winkel in o.a. graszaden. Mijn broer Wim hielp hem later in de zaak welke hij eind jaren 50 heeft overgenomen. Nu is het inmiddels een bloemenzaak, deze is dus al bijna 100 jaar oud en in de familie. Harry heeft een familieboek geschreven waarin dit is vastgelegd.
Harry is vanaf zijn 50e slechter gaan horen. Door zijn gehoorproblemen is hij op 62-jarige leeftijd gestopt met werken. Voor mijn werk moest ik vaak naar het buitenland en de communicatie verliep steeds moeizamer.
Het niet goed kunnen horen heeft sinds 1998 heel veel invloed op mijn leven, zegt Harry. Wat betekende dat voor hem: “Vervroegd met pensioen gaan, je werk en je collega’s moeten missen, de communicatie met familie, vrienden en kennissen wordt een blijvend aandachtspunt”. Het kost, met een gehoorprobleem, ontzettend veel inspanning om naar anderen te luisteren. Achteraf, zegt Harry, was ik niet alert genoeg. Gehoorbeperking zat in de familie, maar ik heb er destijds geen aandacht aan geschonken, ik ging op stap, en stond niet stil bij de gevolgen van o.a. harde geluidsbronnen zoals muziek”. Na een jarenlang proces met het gebruik van diverse hoortoestellen heeft Harry inmiddels naast een hoortoestel ook een CI (een cochleair implantaat).
Gehoorbeperking is, in eerste instantie, een onzichtbare aandoening. Iemand verstaan en daarop reageren horen bij elkaar, zegt Harry. Als je niet goed hoort, reageer je niet, of niet adequaat. Dit geeft nogal eens communicatieproblemen en verwarring. Televisies die te hard staan, de deurbel en telefoon niet meer horen en regelmatig niet reageren op een vraag zijn signalen die erop wijzen dat er sprake kan zijn van een gehoorprobleem. Vaak gaan mensen zelf al “eigen hulpmiddelen” bedenken. Bijvoorbeeld door een hand achter het oor te houden, je oor vangt dan meer geluid op, of het draaien van het hoofd richting de spreker of de geluidsbron. Maar helaas, cijfers tonen aan dat de meeste mensen 7 tot 10 jaar wachten om onderzoek te laten doen, zegt Harry.
Oorzaken van slechthorend zijn o.a. ouderdomsdoofheid, ten gevolge van medicatie, met regelmaat blootstaan aan harde muziek of andere harde geluiden in een werkplaats en erfelijkheid. Het belangrijkste daarbij is dat mensen geen beschermingsmiddelen dragen en er vaak geen aandacht voor te hebben.
Gemiddeld 20.000 jongeren lopen jaarlijks een gehoorbeschadiging op. Gelukkig wordt daar de laatste 5 tot 10 jaar meer aandacht aan besteed, door oordoppen te gebruiken in o.a. de disco en Arbo- richtlijnen.
Harry geeft de volgende boodschap mee
Ga actief aan de slag indien je partner zegt dat er iets aan de hand is;
Laat een gehoortest doen, meten is weten; een audicien heeft kennis en kunde op dit gebied en verwijst zo nodig door naar een audiologisch centrum in het ziekenhuis;
Mocht je vragen hebben, de stichting Hoormij, die zich bezighoudt met de belangen van slechthorenden, geeft voorlichting. Zie hiervoor https://www.stichtinghoormij.nl/
Wees eerlijk naar je omgeving als je slechthorend bent of iets niet hebt verstaan;
Harry waar ben jij zoal mee bezig?
Omdat ik diverse vrijwilligerstaken heb moeten afstoten, heb ik me vooral gericht op alles rondom slechthorendheid en het voorkomen daarvan. Harry geeft lezingen, bij de KBO, aan mantelzorgers, bezoekt scholen, zoals het ROC (voor leerlingen die de zorg ingaan) en geeft gastlessen op de basisscholen aan groep 7 – 8. Harry zegt met een glimlach op zijn gezicht dat hij fantastisch reacties krijgt. De kinderen verdiepen zich echt in de materie van het gehoor, zegt Harry. Daarnaast is Harry mentor, bij een bedrijf wat cochleaire implantaten produceert, waarbij hij zijn ervaringen deelt en informatie verstrekt aan potentiele CI-dragers. Ook neemt Harry deel aan de gemeentelijke projectgroep “Bij ons doet iedereen mee”, (een projectgroep welke zich richt op een inclusieve samenleving voor mensen met een beperking), aan de hand van het VN-verdrag voor de rechten van personen met een beperking.
Verder organiseert de GGD in samenwerking met vrijwilligersorganisaties en welzijnsorganisatie Sociom Fittestdagen in dorpen en wijken in het Land van Cuijk. Harry neemt tijdens individuele gesprekken m.b.t. het gehoor, schriftelijke testen af en adviseert mensen waar nodig.
Harry wat betekent de coronatijd voor jou?
Alle vrijwilligersactiviteiten zijn sinds begin maart stil komen liggen. Ik mis deze activiteiten en de contacten. Gelukkig worden mondjesmaat activiteiten weer opgestart.
Ook heeft het invloed op het sociale leven. Met familie en vrienden een borrel drinken en elkaar bezoeken of eropuit gaan, heeft aanpassingen ondergaan.
Harry hoopt met dit interview dat mensen zich meer bewust worden van het feit wat een gehoorbeperking voor gevolgen kan hebben en geeft de tip mee om bij signalen niet te wachten en onderzoek te laten uitvoeren. Niks zeggen leidt tot misverstanden en ergernissen.
De boodschap kan niet vaak genoeg uitgedragen worden, met deze woorden sluit Harry het interview af.
Harry bedankt voor de inkijk in jouw leven en dat je dat met ons wilt delen.
Harry heeft de pen doorgegeven aan..................................? Even wachten op het tweede interview.