In de Trots Sint Tunnis editie Maart stond een ingezonden artikel over alleen zijn en eenzaamheid van Frans van Spreeuwel, onze oud-pastoor. Dit artikel was ingekort. Het origineel willen we bij deze in de gemeente Sint Anthonis delen. Samen Sint Anthonis is tenslotte voor alle kerkdorpen in onze gemeente.
Alleen zijn en eenzaamheid.
Meer dan ooit wordt er juist ook in deze tijd van corona gesproken en geschreven over alleen zijn en eenzaamheid.
Bescheiden meen ook ik een bijdrage te kunnen leveren.
Op grond van vele verhalen en artikelen over eenzaamheid en alleen zijn wil ik onderstrepen dat deze twee begrippen niet zomaar inwisselbaar zijn en ook niet hetzelfde zijn.
Alleen zijn hoeft niet perse te betekenen dat die persoon die alleen is ook eenzaam is. De belevingen en ervaringen kunnen geheel verschillend zijn.
Alleen zijn
Er zijn vele mensen “alleen” door bijvoorbeeld het overlijden van hun partner of doordat er een scheiding heeft plaats gevonden of men is alleen omdat hij/zij de ware nooit echt heeft kunnen vinden of men is alleen, omdat het gewoon zo gelopen is, zoals het is gegaan.
Hoeveel mensen zijn er niet alleen komen te staan in het leven, omdat ze in het verleden bijna als vanzelfsprekend de zorg voor hun ouders toen op zich hebben genomen en dat ging maar door en er werd niet of amper bij stil gestaan, dat die” trein" van een partner kiezen toch al vertrokken was…en je “bleef als het ware over”.
Hoeveel mensen zijn er niet alleen komen te staan in het leven, omdat de toenmalige keuze van hun hart niet goed genoeg bevonden werd, want bij hem/haar hadden ze maar zoveel stalraampjes of maar zoveel koeien of land…ofschoon die generatie die dat nog heeft meegemaakt bijna uitgestorven is, denk ik.
Hoeveel mensen zijn er niet alleen omdat ze er bewust voor hebben gekozen. Heel veel eenpersoonshuishoudens zijn er in onze tijd, meer dan ooit. En wat te denken van die mensen die vanuit een bepaalde levensovertuiging gekozen hebben voor alleen zijn in een celibatair leven…ik hoor nu mezelf praten en denk voorzichtig en kon ik dat toen allemaal overzien wat die levenskeuze zou inhouden en concreet betekenen... toen ik die keuze maakte bij mijn priesterwijding? Ik heb nog geen wilde plannen.
De wezenlijke vraag is in het alleen zijn…hoe ga je ermee om? Regelmatig toch bewust en ten dele onbewust deelnemen aan activiteiten om onder en tussen mensen te zijn.
Activiteiten doorbreken de sleur van alle dag en tillen een mens uit boven het alleen zijn en laten ervaren wat samen zijn op z’n tijd kan/mag betekenen.
Het deelnemen aan activiteiten, die natuurlijk aanspreken, werkt ontspannend (ook al is het vaak ontspanning door inspanning) en het is een goed gevoel van weggaan van huis om daarna weer graag thuis te komen in de eigen leefwereld en setting.
Het alleen zijn kan op z’n tijd ook positief onderbroken worden door o.a. het bellen met elkaar en/of appen en/of mailen of zomaar een praatje met elkaar bij het buiten zetten van de kliko of het lekker “roddelen” over plaatselijke gebeurtenissen en zo. Het gedag zeggen op straat of het spontane hoi doet nu en dan al wonderen. Over alleen zijn gesproken.
Eenzaamheid
Eenzaam kan een mens zijn te midden van vele andere mensen. Een aanbod van activiteiten lost die eenzaamheid niet op. Daar is meer voor nodig. Twee sleutelwoorden zijn hierbij volgens mij cruciaal namelijk: ontmoeten en vertrouwen!
Een ONTMOETING van mens tot mens, van hart tot hart doet wonderen. Een ontmoeting vereist dan ook dat je oprecht wilt luisteren naar wat de ander bezig houdt als die ander dat met je wilt delen. En luisteren met meer dan je oren, maar bovenal met je hart. En dat betekent niet meteen een oordeel klaar hebben en niet meteen met allerlei goedbedoelde adviezen komen aandragen.
Maar weten te luisteren naar wat er vaak en veelal tussen de regels door gezegd wordt want ….woorden zijn vaak dragers van diepere gevoelens…en die doen er toe.
Zulk een ontmoeting kun je niet forceren, maar dat vereist geduld en vereist ook tijd. Dat doe je niet gauw eventjes tussendoor.
Het is als het ware ook op z’n tijd zeggen tegen diegene met wie je echt persoonlijk in gesprek bent: “vertel me wat je ten diepste bezig houdt en al heb je het misschien al eens verteld, vertel het mij maar gerust opnieuw en opnieuw.” Want ik wil er zijn voor jou!
En dan bevinden we ons op het vlak van onderling VERTROUWEN. En vertrouwen kun je niet afdwingen. Dat moet je krijgen en dat moet groeien en in zekere zin moet je het verdienen.
Vanzelfsprekend gooi je het verhaal van die ander nooit over de straatstenen uit, maar dat verhaal verdient respect en aandacht.
En dan pas kunnen er “openingen” ontstaan die geleidelijk aan een weg banen en de ervaringen van eenzaamheid doen verminderen of zelfs wegnemen want dan komt er “lucht” en “adem” in het leven.
Hopelijk draag ik via dit artikel bij aan de opbouw, hoe bescheiden ook, en positiviteit en levensgeluk van ons mensen. Ga er maar aan staan…want ieder mens met een warm kloppend hart is daartoe in staat.
Enkele leefregels met een knipoog tot slot: Zeg eens iets goeds van elkaar, VOORDAT we dood zijn... want dan gebeurt het toch al meestal. Pluk de dag en kies de zonzijde.
Sterkte aan al diegenen, die het behoeven.
En ik ben oprecht blij dat ik even iets tot u/jou heb mogen zeggen/schrijven…want dat mis ik af en toe echt wel. Ik hou van Sint Tunnis, maar meer nog van de mensen.
met vriendelijke groet
Laurens (Frans) van Spreeuwel, oud-pastoor.
