Zit privacywet gratis kerstpakketten voor goede doel in de weg? Nee hoor, zegt Autoriteit Persoonsgegevens
Opluchting bij Hilly van Neerven, die kerstpakketten uitdeelt aan arme mensen in Boxmeer. Blokkeert strenge privacywetgeving zulke goedbedoelde acties, zoals de gemeente Land van Cuijk beweert? Nee hoor, zegt de Autoriteit Persoonsgegevens nu: onzin, nergens voor nodig. ,,Hopelijk kan dit ten goede gekeerd worden.”
Het heeft al voor slapeloze nachten gezorgd, de beslissing van de gemeente Land van Cuijk om in het nieuwe jaar zakelijker te zijn bij acties waarbij vrijwilligers in onder meer Boxmeer en Sint Anthonis kerstpakketten uitdelen aan mensen met een bijstandsuitkering.
Maar waarschijnlijk was al die onrust helemaal niet nodig.
‘In strijd met de AVG’
Al jaren verzorgen vrijwilligers als Hilly van Neerven van Actie Sneeuwbal in Boxmeer gratis kerstpakketten voor arme mensen, maar dit jaar ontstond er een probleem. Sneeuwbal krijgt al achttien jaar hulp van de gemeente. Die stuurt bijstandsgerechtigden een brief om ze op de actie te wijzen.
Zo komen de kerstpakketten van Sneeuwbal bij de juiste mensen terecht zonder dat Sneeuwbal precies weet om wie het gaat, en wordt de privacy van arme gezinnen gerespecteerd. Juist om die reden wil Actie Sneeuwbal ook geen adressen: armoede is privé en brengt gevoelens van schaamte met zich mee.
Maar dit najaar besloot Land van Cuijk met die brief te stoppen. Dit jaar komt er nog een brief, volgend jaar niet meer. Het mag namelijk niet, was het argument. Er is volgens Land van Cuijk ‘geen grondslag’ voor ‘het verstrekken of verwerken van de gegevens van inwoners met een laag inkomen voor dit doel’, en is dus ‘in strijd met de AVG’.
Maar, zegt een woordvoerder van Autoriteit Persoonsgegevens nu: dat is helemaal niet zo.
Land van Cuijk was al bezig een werkgroep op te zetten die een oplossing moet verzinnen. Maar dat is dus waarschijnlijk overbodig.
‘Makkelijke zondebok’
De Autoriteit Persoonsgegevens is in Nederland bij wet aangesteld als toezichthouder voor het verwerken van persoonsgegevens, en merkt dat de AVG wel vaker verkeerd wordt uitgelegd. ,,Hetzij uit onkunde of onwetendheid, misschien soms ook moedwillig: het is een makkelijke zondebok”, zegt een woordvoerder.
In Land van Cuijk moet sprake zijn van een misverstand, zegt hij. Hoe dan ook hoeft de AVG geen obstakel te zijn om minima te attenderen op een gratis kerstpakket. ,,Die kerstpakketten kunnen gewoon worden uitgedeeld.”
Land van Cuijk heeft gegevens van arme mensen nodig om ze een bijstandsuitkering te kunnen geven, maar mag die gegevens nergens anders voor gebruiken. Daar moet, zoals de gemeente het zelf ook al formuleerde, ‘grondslag’ voor zijn.
Maar die is er gewoon, zegt de woordvoerder van de autoriteit.
,,Omdat het doel waarvoor de persoonsgegevens hergebruikt worden, in overeenstemming is met het oorspronkelijke doel waarvoor die gegevens verzameld zijn. Namelijk: bijstand verlenen. Zo’n kerstpakket is een extra vorm van bijstand. Dan kan het dus gewoon.”
‘Land van Cuijk was zelf het wiel aan het uitvinden’
Land van Cuijk laat weten dat de brief ter discussie kwam toen meerdere initiatieven zich meldden met hetzelfde verzoek als Actie Sneeuwbal. De privacy-afdeling adviseerde daarom ‘om de brieven niet meer te versturen, omdat er sprake is van verwerking van persoonsgegevens’, laat een woordvoerder per mail weten.
,,Als inderdaad blijkt dat dit op grond van de AVG geoorloofd is, dan zullen we dit ook doen zoals we al deden. Maar daarnaast willen we kijken of en hoe we ook andere doelgroepen, die niet direct onder de bijstand vallen, kunnen attenderen op dit soort initiatieven. Alle inwoners in nood verdienen het om op een bepaalde manier ondersteund te worden, zeker rondom de feestdagen.”
Dat is eigenlijk ‘de enige goede instelling’, zegt Hilly van Neerven. ,,Het lijkt alsof de gemeente Land van Cuijk zelf het wiel aan het uitvinden was. Ik hoop dat dit in januari ten goede gekeerd kan worden.”
Bron: De Gelderlander 16-12-2023
